Cardano (ADA) to wielowarstwowa platforma blockchain oparta na Proof of Stake, napisana w języku programowania Haskell i przeznaczona do tworzenia zdecentralizowanych aplikacji opartych na inteligentnych kontraktach.
Pochodzenie nazwy Cardano
Nazwa platformy pochodzi od nazwiska Gerolamo Cardano (1501 – 1576), wybitnego włoskiego matematyka, fizyka, biologa, chemika, astrologa, filozofa, pisarza i hazardzisty.
Ma to sens, że twórca Cardano, matematyk Charles Hoskinson, nazwał projekt imieniem Cardano, którego celem jest stworzenie elastycznej i interoperacyjnej formy programowalnego pieniądza przy użyciu metod naukowych opartych na dowodach matematycznych i teorii gier.
Rodzimy token kryptowalutowy Cardano, ADA, nosi imię Augusty Ady King, hrabiny Lovelace (1815 – 1852). Córka poety George’a Byrona, Ada Lovelace była matematyczką i autorką opisu pierwszego komputera, dla którego napisała pierwszy na świecie program. Uważana jest za pierwszą programistkę w historii.
ADA — moneta lub token
ADA coin to kryptowaluta używana na platformie Cardano. Tokeny ADA umożliwiają głosowanie i obstawianie w ekosystemie Cardano.
Moneta ADA może być wystawiona na nagrody w portfelach kryptowalutowych, takich jak Exodus i Daedalus. Następnie staje się tokenem ADA, który jest wykorzystywany do wydobycia ADA. Użytkownik otrzymuje nagrodę za stacking ADA.
Stacking to popularna praktyka wśród posiadaczy altcoinów. Cardano dąży do objęcia części PoS blockchaina (Proof of Stake). A to doprowadziło do powstania zdecentralizowanej platformy rozwoju aplikacji z rejestrem wielu aktywów i weryfikowalnymi inteligentnymi kontraktami.
Jednocześnie Fundacja Cardano przekazała ponad pół miliarda dolarów w ADA na inicjatywy charytatywne. Pewien procent nagród za bloki trafi do organizacji, które skupiają się na kwestiach związanych z ochroną środowiska i dobrostanem zwierząt.
Cele Cardano
Założyciel Ethereum Charles Hoskinson, który rozwija Cardano, uważa, że dostęp do przejrzystej bankowości pomoże miliardom ludzi poprawić standard życia. Cardano jest oparty na DeFi i skierowany do niektórych z najbiedniejszych regionów świata. Hoskinson uważa, że jeśli technologia sprawdzi się w tych miejscach, będzie to wskaźnik jej sukcesu. W przyszłości powinno to doprowadzić do jego powszechnego przyjęcia.
Z waluty nie można jednak korzystać bez dostępu do prądu i smartfonów. Jednak dla krajów takich jak Etiopia i Senegal, Cardano może nadal przynieść znaczące korzyści. Dlatego pracownicy z tych afrykańskich krajów już teraz promują tę ideę wśród miejscowych.
Jak odbywa się wydobycie i jak wydobywać samodzielnie?
Nie ma bezpośredniego wydobywania monet, ponieważ konsensus Proof of Work nie został przyjęty jako podstawa. Jedynym sposobem uzyskania kryptowaluty jest przechowywanie jej w portfelu Daedalus, który jest podstawowym portfelem dla ADA. W zamian za to użytkownik otrzymuje nagrody w postaci tych samych monet. W ten sposób działa konsensus Proof of Stake, pozwalający zarabiać na potwierdzaniu transakcji, a nie na dostarczaniu sprzętu.
Cardano Stacking
Stacking to jeden ze sposobów na zarabianie na kryptowalucie. Wymaga zainwestowania aktywów, po czym użytkownik zostanie nagrodzony procentem. Stawka jest ustalana indywidualnie dla każdej puli steków, ale średnio wynosi 5% rocznie.
Odpowiedni depozyt można wybrać za pomocą portfela Cardano’s Daedalus, gdzie w zakładce Stake Pools znajduje się ekran delegacji. Strony internetowe PoolTool i Adapools służą do śledzenia statusu każdej stawki i dostarczania informacji o jakości świadczonych usług.
Pule Cardano
Sieć Cardano działa w systemie Proof of Stake. Oznacza to, że do rozwoju wymaga od użytkowników aktywów, które są wykorzystywane do zatwierdzania transakcji.
Pule to inteligentne kontrakty, w których środki deponentów są zablokowane. Każdy użytkownik, który wnosi monety do systemu, otrzymuje nagrody w postaci tych samych tokenów. Najczęściej w pulach używane są portfele, takie jak Daedalus czy Yoroi Wallet. Wszystkie dają mniej więcej taki sam dochód, około 5% w skali roku. Jednak należy wybierać tylko sprawdzone pule, które są na rynku od dłuższego czasu. Dlatego zaleca się inwestowanie w projekty od dewelopera ADA — Daedalus Wallet.
Prowizje w sieci
Prowizja jest bezpośrednio uzależniona od podaży i popytu na rynku w momencie dokonywania transakcji. Średnio jest to 0,16-0,17 ADA. Również wysokość opłaty może się zmieniać wraz ze zmianami kosztów energii, pojemności urządzeń i konkurencji w sieci.
Cardano jest tak skonfigurowane, że system opłat za transakcje pokrywa koszty przetwarzania i długoterminowego przechowywania. Wyjątkowość sieci polega na tym, że otrzymane opłaty nie są przesyłane bezpośrednio do twórcy blockchaina. Środki są najpierw zbierane do jednej puli, po czym są rozdzielane pomiędzy uczestników stakingu.
Jak kupić Cardano?
Do zakupu tokenów najczęściej wykorzystywane są giełdy kryptowalut. Najpopularniejsze z nich to:
- Binance — ADA w parach z BTC, BUSD, ETH, USDT, EUR. Najpopularniejszym kierunkiem jest ADA/USDT.
- EXMO — handluje parami BTC, ETH, USD. ADA/USD jest najbardziej aktywny. Aby przeprowadzić jakiekolwiek transakcje, należy zweryfikować swoje konto.
- Huobi — handel możliwy jest w parach BTC i USDT, najpopularniejsza to ADA/USDT. Możliwe jest również otwarcie wieczystych swapów ADA-USD i ADA-USDT.
- FTX — dostępne są pary handlowe z XBT, ETH, USDT, USD, EUR, GBP. ADA/USD ma najwyższy dzienny wolumen obrotu. Nie ma instrumentów pochodnych,
- ZONDA.
Nierzadko zdarza się również, że przedsiębiorcy korzystają z usług wymienników. Dzięki tym usługom można znaleźć najbardziej opłacalną opcję. Większość wymienników jest zautomatyzowana, więc procedura trwa kilka minut.
Na czym polega model blockchain Cardano?
Cardano obecnie wykorzystuje do transakcji model UTXO stosowany w bitcoinie. Era Shelley pozwala również na model kontowy (podobny do Ethereum/EOS). Adresy w tym formacie są wykorzystywane do naliczania nagród. Cardano korzysta z obu modeli.
Wejścia i wyjścia zawierają informacje o pochodzeniu i ruchu środków — wejścia informują, z jakiego adresu pochodzą środki, natomiast wyjścia informują, z jakiego adresu są przekazywane środki.
Aby zapobiec podwójnym wydatkom, każdy węzeł w sieci prowadzi rejestr transakcji. Kiedy nowa transakcja staje się dostępna (pojawiając się albo w bloku, albo w mempoolu), jest analizowana, aby sprawdzić, czy modyfikuje niewydane wyjście związane z każdym adresem w sieci.
Model UTXO nie może optymalnie wspierać funkcjonalności inteligentnych kontraktów. Aby rozwiązać ten problem, Cardano wydało własną, dostosowaną wersję UTXO o nazwie Extended UTXO (EUTXO).
EUTXO wykorzystuje mechanizmy dzielące wykonanie inteligentnego kontraktu na wiele transakcji: każde wyjście transakcyjne zawiera pole danych z losowo wybranymi informacjami związanymi z danym inteligentnym kontraktem.
W blockchainie Cardano istnieją dwa rodzaje bloków — bloki master i bloki genesis. Blok główny składa się z nagłówka i ciała (wnętrza obiektu informacyjnego). Nagłówek zawiera metadane bloku, a ciało zawiera dane transakcji. Podobnie jak bloki główne, bloki genesis również mają nagłówek i ciało, ale są generowane raz na epokę, będąc indeksami dla bloków głównych, z którymi są powiązane.
Co to jest algorytm Ouroborous?
Ouroboros to protokół PoS o udowodnionej sile kryptograficznej. Według twórców protokół Ouroboros jest algorytmem konsensusu, który ma potencjał, aby być fundamentem dla bardziej solidnego i skalowalnego blockchaina oraz znacznego wzrostu prędkości transakcji. Proces tworzenia blockchaina jest podzielony na epoki i sloty. Epokę tworzy N (liczba) szczelin, podczas których ustalany jest pewien poziom rozkładu stosu. Jest on programowany (w początkowej fazie walidacji krzyżowej) lub w późniejszym etapie rozwoju jest obliczany z migawki bloku.
Na początku każdej epoki wybierani są liderzy, z których każdy jest upoważniony do przetwarzania transakcji i podpisywania bloków w określonych szczelinach. Dla każdego slotu spośród zainteresowanych losowo wybierany jest lider, który tworzy kolejny blok połączony z poprzednim w łańcuchu.
Podczas gdy transakcje zapisywane są w blokach, zmienia się przydział stawek, poprzez które wybierany jest lider. W przeciwieństwie do algorytmu Byzantine Fault Tolerance, w którym walidatory finalizują bloki w miarę ich tworzenia, w Cardano prawdopodobieństwo uznania bloków za “kanoniczne” wzrasta wraz ze wzrostem liczby bloków tworzonych na ich szczycie (jak w schematach Proof of Work).
Procesy wyłaniania liderów i przydzielania slotów oparte są na przydziale steków i loterii. Nie wygrywa jednak ten, kto pierwszy zdobędzie prawidłowy hasz — o tym, kto będzie liderem dla każdego slotu, decyduje liczba wygenerowana na podstawie obliczeń liczby zainteresowanych w poprzedniej epoce. Szanse slotu na wygraną są proporcjonalne do wielkości jego haszu, procentu monet, które kontroluje bezpośrednio lub poprzez delegatów.
Cardano vs Bitcoin — czym się róźnią?
| Cardano | Bitcoin |
| Zdecentralizowana platforma blockchain typu proof of stake | Zdecentralizowana sieć blockchain typu proof of work |
| Wysoka szybkość transakcji — od kilku sekund do kilku minut | Obliczanie transakcji bitcoinowych może trwać godzinami |
| Nie może być wydobywany | Może być wydobywany |
| Tokenem jest ADA | Tokenem jest BTC |
| Ma ograniczoną ilość — 45 mld | Ma ograniczoną ilość — 21 mln |
| Ma na celu sprostanie wyzwaniom świata rzeczywistego, w tym braku infrastruktury finansowej w krajach rozwijających się | Stworzony wyłącznie w celu działania jako cyfrowy środek wymiany służący do zakupu towarów i usług |
| Zbudowany z wykorzystaniem języka programowania C++ | Zbudowany przy użyciu języka programowania Haskell |